Verpakkingen, verpakkingsafval en printinkten: de impact van de PPWR

In november vorig jaar heeft het Europees Parlement de EU-verordening inzake verpakkingen en verpakkingsafval (Packaging and Packaging Waste Regulation, PPWR) goedgekeurd. Deze verordening heeft invloed op de hele levensduur van verpakkingen. De naleving van regelgeving heeft gevolgen voor gewicht en volume, maar ook voor de herbruikbaarheid en recycleerbaarheid van verpakkingen. Met deze verordening wordt ook het cruciale belang van duurzaamheid in etiketten, verpakkingen en de inkten die bij hun productie worden gebruikt, benadrukt.

De inkten die worden gebruikt bij het printen van verpakkingen en etiketten vormen slechts een klein onderdeel van de verpakking, maar zijn onmisbaar voor het verbeteren van de zichtbaarheid in het schap en het bieden van product- en traceerbaarheidsinformatie aan consumenten en merken. 

Natasha Jeremic, Ink Development Manager bij Domino Printing Sciences (Domino), belicht hoe de PPWR de ontwikkeling van printinkten voor verpakkingen en etiketten beïnvloedt. Ze onderstreept de rol van PPWR-conforme inkten in het bevorderen van duurzame hergebruik- en recyclingprocessen. 

Inktverbruik verminderen

Een van de belangrijkste doelstellingen van de PPWR is het terugdringen van het totale gewicht en volume van productverpakkingen. Verpakkingsontwerpers worden aangemoedigd om efficiëntere, compacte en lichte verpakkingen te creëren die de beschermende, informatieve en promotionele functies behouden.

Hoewel er minder inkt nodig is om kleinere verpakkingsetiketten te printen, raden de richtlijnen 'Designing for a Circular Economy' (D4ACE) aan om het inktgebruik tot minder dan 5% van het totale verpakkingsgewicht te beperken. Dit is om vervuiling tijdens het recyclingproces te verminderen; een drempel die waarschijnlijk in de toekomst verder verlaagd zal worden.

Omdat zowel volume als gewicht kostbaar zijn, kunnen sommige merken, verpakkingsontwerpers en leveranciers ervoor kiezen om in plaats van geprinte etiketten gebruik te maken van Direct-to-shape-printen. DTS-printen met inkjettechnologie, zoals het printen van QR-codes op flessendoppen, zal naar verwachting steeds populairder worden. Het gebruik van QR-codes powered by GS1 kan linken naar informatie die is opgeslagen in verschillende online datasystemen. Zo is er minder inkt nodig voor het printen van verpakkingen en etiketten, en kunnen merken de beperkte printbare ruimte optimaal gebruiken. Consumenten kunnen eenvoudig de code met hun mobiele telefoon scannen om toegang te krijgen tot informatie (en nog veel meer) die normaal op de verpakking zou staan.

Hergebruik van verpakkingen stimuleren

Naast het verminderen van verpakkingen stelt de PPWR ook hergebruiksdoelen vast voor verschillende verpakkingscategorieën. Details over hergebruikssystemen met gestandaardiseerde containers moeten nog worden uitgewerkt. Wel staat vast dat een duurzame identificatie van containers nodig zal zijn voor trackingdoeleinden. Hoe het product precies geïdentificeerd zal worden en hoe duurzaam deze identificatie moet zijn, laat ruimte voor innovatie.

Verpakkingsinkten zullen moeten worden aangepast zodat verpakkingen kunnen worden hergebruikt, met verschillende samenstellingen om te voldoen aan de uiteenlopende eisen op het gebied van duurzaamheid en ontinktbaarheid. In een speciaal hergebruikssysteem voor merken moeten branding, productinformatie en gebruiksinstructies worden geprint met inkten die bestand zijn tegen de hoge temperaturen die worden gebruikt bij het wassen en klaarmaken van verpakkingen voor hergebruik. Verbeterde duurzaamheid is ook vereist voor verpakkingsinformatie en QR-codes die zowel traceerbaarheid als productretouren mogelijk maken.

Daarentegen moeten variabele data (zoals informatie over productbatches, batchcodes, productiedata en houdbaarheidsdata) worden geprint met inkten die gemakkelijk kunnen worden verwijderd door ontinkting. Zo kan de verpakking opnieuw worden geprint met systeemspecifieke gegevens voor hergebruik. Etiketten kunnen tevens een effectieve oplossing zijn voor het toevoegen van variabele gegevens op verpakkingen. Ze bieden een handige manier om gegevens te verwijderen en opnieuw te plaatsen.

Verpakkingsrecycling optimaliseren

De PPWR breidt de huidige verpakkingsrecyclinginformatie-eisen uit door traceerbaarheid toe te voegen voor elk afzonderlijk onderdeel van de verpakking. Materialen, de herkomst en het percentage recyclaat, hoe ze hergebruikt of gerecycled kunnen worden, en eventuele schadelijke stoffen moeten voortaan worden vermeld op de verpakking.

Bovendien stellen de nieuwe verpakkingsmateriaalvereisten onder de PPWR hogere eisen aan het gebruik van gerecycled materiaal of alternatieve composteerbare vezelmaterialen. Aangezien de prestaties van inkt sterk afhankelijk zijn van de ondergrond, en dus variabel kunnen zijn, kunnen deze nieuwe materialen uitdagingen veroorzaken voor converters en ontwikkelaars van verpakkingsinkt. De permeabiliteit en hechtingseigenschappen van inkt variëren afhankelijk van het materiaal. Dit heeft invloed op de printkwaliteit, -duurzaamheid en -kleurintensiteit, wat grondig getest moet worden voordat het kan worden gebruikt.

Inkt- en verpakkingsontwikkelaars moeten waarborgen dat de verpakking zowel functioneel als promotioneel waardevol blijft, terwijl de consumentveiligheid en productversheid worden gehandhaafd, met name bij toepassingen voor voedselverpakkingen. Inktontwikkelaars zullen rekening moeten houden met nieuwe functionele coatings, inktsamenstellingen en primers om de prestaties en veiligheid van verpakkingsinkt te waarborgen bij het printen op nieuwe PPWR-conforme materialen.

Met het oog op recyclebaarheid moeten etiketten, hechtmiddelen en prints eenvoudig zijn te verwijderen (zonder restsporen achter te laten). Het ontinkten speelt hierin een essentiële rol omdat kleurpigmenten en uitgebreide UV-laklagen recyclingprocessen aanzienlijk minder efficiënt maken.

Er wordt al gewerkt aan de ontwikkeling van processen, materialen en hechtmiddelen die het ontinkten en verwijderen van etiketten mogelijk maken bij lagere temperaturen dan de huidige 65–85°C. Deze inspanningen zullen naar verwachting verder worden opgevoerd. Hierbij wordt sterk gefocust op het verwijderen van schadelijke stoffen die op de Uitsluitingslijst van EuPIA (European Printing Ink Association) staan uit verpakkingsinkten. Zo wordt ervoor gezorgd dat deze stoffen niet in de recyclingstroom terechtkomen, het recyclaat niet vervuilen en de consumentveiligheid niet in gevaar brengen.

Conclusie

De invoering van de PPWR vraagt om een nieuw niveau van samenwerking tussen merken en leveranciers van inkten, verpakkingen, etiketten en ondergronden van de verpakking. Dit is essentieel om te voldoen aan de eisen voor recycleerbaarheid, terwijl tegelijkertijd wordt voldaan aan de wensen van merkeigenaren voor opvallende, hoogwaardige verpakkingen en etiketten.

In de komende decennia zullen verpakkingsmaterialen en recyclingtechnieken zich blijven ontwikkelen en veranderen, en printinkten zullen zich aan deze ontwikkelingen moeten aanpassen. De weg is vrij voor een nieuw tijdperk van innovatie in de ontwikkeling en toepassing van inkten.

EINDE